Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie nałożyła na samorząd gminy, powiatu i województwa określone obowiązki w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie. Główny ciężar zadań realizowanych w tym zakresie spoczywa na gminie, która ma za zadanie tworzenie gminnego systemu przeciwdziałania przemocy w rodzinie.

Lokalny system przeciwdziałania przemocy w rodzinie – skonstruowany w oparciu o gminny program przeciwdziałania przemocy w rodzinie oraz ochrony ofiar przemocy w rodzinie – powinien obejmować m.in. utworzenie i funkcjonowanie zespołu interdyscyplinarnego, zapewnienie rodzinom, w których występuje problem przemocy, dostępu do poradnictwa, a także umożliwienie przeprowadzenia skutecznej interwencji w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie.

Struktura systemu gminnego w zakresie podmiotów wchodzących w jego skład została narzucona przez ustawodawcę poprzez precyzyjne określenie podmiotów, których przedstawiciele mają tworzyć zespół interdyscyplinarny. W jego skład wchodzą obowiązkowo przedstawiciele pomocy społecznej, gminnej komisji rozwiązywania problemów alkoholowych, Policji, oświaty, ochrony zdrowia, organizacji pozarządowych oraz kuratorzy sądowi. Fakultatywnie powoływani są także prokuratorzy oraz przedstawiciele innych podmiotów działających na rzecz przeciwdziałania przemocy w rodzinie.

Jak wynika z powyższego wyliczenia, przedstawiciele ochrony zdrowia zostali wskazani (obok sześciu innych podmiotów) jako obligatoryjny trzon każdego zespołu interdyscyplinarnego. Co istotne, do przedstawicieli ochrony zdrowia ustawodawca zalicza nie tylko lekarzy, lecz także inne osoby wykonujące zawód medyczny: pielęgniarki, położne i ratowników medycznych.

Poprzez wprowadzenie wymogu uczestniczenia przedstawicieli ochrony zdrowia w pracach zespołu interdyscyplinarnego ustawodawca podkreślił, jak ważną rolę odgrywa ochrona zdrowia zarówno w procesie diagnozowania zjawiska przemocy w rodzinie oraz szacowania jego skali, jak i w podejmowaniu działań na rzecz rodzin dotkniętych przemocą. Obecność przedstawicieli ochrony zdrowia została również przewidziana w pracach grup roboczych, które są powoływane w razie stwierdzenia indywidualnych przypadków występowania przemocy w rodzinie.

Na czym polega udział przedstawicieli ochrony zdrowia w gminnym systemie przeciwdziałania przemocy w rodzinie? Przede wszystkim na aktywności w trzech obszarach: pracach zespołu interdyscyplinarnego i grup roboczych, poradnictwie świadczonym dla osób doznających przemocy oraz w udokumentowaniu skutków przemocy w rodzinie.